‘Dare to care’ staat op een grote banner aan een campus van de UGent. ‘Durf denken’ staat naast elk UGent-logo. Deze slogans lijken echter meer op publiekscampagnes dan op werkelijke leidraden voor beleid.
De reactie van de rector op de bezetting van het Ufo gebouw van de Gentse universiteit door studenten, die een academische boycot van Israël eisen, illustreert opnieuw het gebrek aan zorgzaamheid dat deze studenten aankaarten. Adviezen van de eigen interne mensenrechtencommissie naast je neerleggen is niet zorgzaam. Niet transparant zijn over besluitvorming, is niet zorgzaam. De politie inzetten om kritische, actievoerende studenten die net mensenrechten verdedigen het zwijgen op te leggen is niet zorgzaam.
Zorg, noch denken, staan dus centraal in dit beleid van de UGent. En dat niet voor het eerst. In mei vorig jaar onthulde een intern rapport hoe wijdverbreid grensoverschrijdend gedrag is binnen de UGent en hoe de aanpak om dat tegen te gaan tekortschiet. In 2022 werden er besparingen doorgevoerd die vooral ten koste gingen van de minst geprivilegieerde groepen aan de UGent, zoals administratief, technisch en assisterend personeel. Het uitbesteden van schoonmaak en kinderopvang aan externe firma's verlaagde zowel de arbeidsvoorwaarden als de kwaliteit van de geleverde diensten. Al deze beslissingen en acties van de UGent plaatsen niet het belang van iedereen voorop, ze benadelen specifieke groepen mensen en reproduceren ongelijkheid.
Wat wel centraal staat, is het behoud van de norm en bestaande machtsverhoudingen volgens een neoliberale marktlogica. De bezetting van het Ufo door studenten legt deze hypocrisie tussen woord en daad bloot. De pro-Palestijnse studenten wijzen de universiteit op haar zorgende functie. Als opleidingsinstituut moet UGent mensen voorbereiden op de samenleving, niet alleen voor de arbeidsmarkt, maar ook als verantwoordelijke burgers. Het negeren van ethische principes en het reproduceren van ongelijkheden ondermijnt dit doel. Wat willen we dat studenten leren van de reactie van de rector op hun eis om een standpunt in te nemen tegen de voortdurende genocide?
Zelfzorg mag dan een modewoord zijn, echte zorg gaat over iets anders. Het gaat over het erkennen van onze onderlinge verbondenheid (bijvoorbeeld met instellingen in Palestina) en het besef dat uitsluiting en het negeren van mensenrechten ongelijkheid reproduceren. De illusie dat iedereen individueel verantwoordelijk is voor eigen succes, is onverenigbaar met het tolereren van situaties waarin sommige levens onmogelijk worden gemaakt. Zoals het bombarderen van ziekenhuizen, scholen en vluchtelingenkampen in Gaza, blijven samenwerken met academische instellingen die medeplichtig zijn aan misdaden tegen de mensheid, het wegkijken van verdrinkende vluchtelingen en het nalaten om klimaatverandering aan te pakken terwijl we de desastreuze gevolgen kennen. Wie wordt platgebombardeerd, heeft geen gelijke kansen, hoe hard ze ook hun best doen.
A university should care en dat brengen deze studenten in de praktijk. Op basis van ethische principes formuleerden ze twee eisen: academische boycot en bindende actie voor een duurzaam beleid. Enerzijds wijzen ze via deze eisen op de rol van de publieke instelling waaraan ze studeren. Ze willen studeren aan een universiteit die zorg draagt voor hen en anderen, inclusief de Palestijnen. Ze laten het daarbij niet bij woorden maar zetten hun principes ook om in collectieve actie. Al drie weken bezetten ze het Ufo-gebouw en leven er samen. De verbinding die onder de studenten heerst, gaat hand in hand met hun ambitie om zorg te dragen voor elkaar. Dit blijkt uit hun inspanningen om geen extra overlast voor het poetspersoneel te veroorzaken, het werken met een care person in elke meeting, proffen die netjes hun beurt moeten afwachten om het woord te nemen.
Hun principes, acties en solidariteit weerspiegelen de feministische eis van een zorgzame samenleving, waar zorg, zorgzame publieke diensten en solidariteit centraal staan, samen met gelijke kansen en zelfbeschikking voor iedereen. Want het moet anders. De toenemende ongelijkheid, de klimaatcrisis en de zorgcrisis die op ons afkomen, zullen véél verstorender zijn dan alle acties en protesten die (nog zullen) worden ondernomen.
UGent, er rest alleen nog maar durven: durven luisteren naar de ijzersterke argumenten van de studenten, durven de eerste stap te nemen, durven je ethische principes voorop te zetten, durven je eigen slogans in praktijk om te zetten.
Fauve Peirelinck, stafmedewerkster van Furia
Deze opinie verscheen op 03/06/2024 in DeWereldMorgen.
