Wetenschappelijk rapport
Voorjaar 2023 publiceert een academische commissie met experts van 7 universiteiten uit heel België aanbevelingen over de abortuswet en -praktijk in België. Het rapport kwam er op vraag van de Vivaldi-regering. Het is gebaseerd op de medische vooruitgang sinds de eerste wet van 1990, wetenschappelijk onderzoek, meer dan drie decennia Belgische abortuspraktijk en buitenlandse ervaringen. Deze grondige studie herneemt de pijnpunten die vrouwenbewegingen en abortuscentra al jaren aankaarten. Furia roept politici op om de aanbevelingen om te zetten in praktijk.
Historische strijd
Als feministische denktank en actiegroep heeft Furia zich van meet af aan ingezet voor het recht op abortus. Furia kadert deze strijd binnen het geheel van seksuele gezondheid en reproductieve rechten. Zelfbeschikkingsrecht, autonomie en solidariteit staan hierbij voorop. Sinds het begin van de jaren zeventig werden onder de naam van het Vrouwen Overleg Komitee, de voorganger van Furia, acties opgezet, campagnes gevoerd, gelobbyd….
Zelfbeschikkingsrecht
Onder druk van de vrouwen- en abortusbeweging werd in de eerste abortuswet van 1990 het principe “de vrouw beslist” opgenomen: Het is immers de ongewenst zwangere die beslist over wat de “noodsituatie” is waarin ze zich moet bevinden om niet strafbaar te zijn. Die voorwaarde verdween toen abortus in 2018 uit het strafwetboek werd gehaald en in een aparte wet ondergebracht werd.
Het wetenschappelijke rapport van 2023 pleit ervoor om de abortuswetgeving aan te passen “op een manier die meer ruimte voor de autonomie van de vrouw inhoudt”. Dat sluit aan bij het feministische pleidooi om het moraliserende perspectief te verlaten en het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen verder te verankeren en zo ook tegemoet te komen aan de reële noden van ongewenst zwangeren.
Furia onderschrijft het rapport
Concreet schaart Furia zich achter de volgende aanbevelingen uit het rapport:
- Afschaffing van de verplichte 6-dagen bedenktijd: In praktijk blijkt zwangerschapsafbreking een weloverwogen keuze. De verplichte bedenktijd is betuttelend en bovendien arbitrair. De tijd die nodig is om een beslissing te nemen verschilt van persoon tot persoon. De gangbare procedure in de gezondheidszorg van geïnformeerde toestemming moet volstaan.
- Een gelijke en betaalbare toegang tot abortuszorg voor alle ongewenst zwangeren die in België verblijven, ongeacht hun statuut;
- Het optrekken van de termijn tot minimaal 18 weken;
- Contextspecifieke informatie geven aan patiënten in plaats van de verplichte informatie over adoptie, opvangmogelijkheden en bijstand aan gezinnen.
Eigen accenten
Op basis van de waarden van zelfbeschikkingsrecht, autonomie en solidariteit die centraal staan in de visie van Furia, pleit Furia aanvullend voor:
- Zelfregie als vertrekpunt van elke aanpassing van de wet;
- Het niet langer bevragen van ongewenst zwangeren naar de reden voor de zwangerschapsafbreking omdat dit moraliserend is;
- Een betaalbare en toegankelijke abortus voor elke ongewenst zwangere in België, ongeacht hun financiële of administratieve status.
- De verhoging van de wettelijke termijn tot maximaal 20 weken: Binnen het wetenschappelijk comité is er brede steun voor een maximale termijn van 20 weken. Omdat die het meest bescherming biedt aan ongewenst zwangeren in kwetsbare situaties kiest Furia hiervoor.
- Het kaderen van de abortuswetgeving binnen het geheel van seksuele gezondheid en reproductieve rechten: Als feministische organisatie die solidariteit hoog in het vaandel draagt en opkomt voor gelijkheid van vrouwen wereldwijd onderstreept Furia dat altijd uitgegaan moet worden van de positie van de meest kwetsbaren. En dat niet alleen in België, maar ook in die landen waar een repressief en bestraffend beleid heerst ten aanzien van seksuele gezondheid en reproductieve rechten waarvan de toegang tot abortus deel uitmaakt.
Vandaag vraagt Furia ook specifiek aandacht voor de situatie van zwangere vrouwen in oorlogsgebied die moeten bevallen zonder toegang tot medische zorg, zuiver water, voldoende voedsel en medicijnen.
