Vandaag werd in Leuven een student veroordeeld voor verkrachting. De rechter oordeelde dat er “seksuele betrekkingen hebben plaatsgevonden terwijl de dame onmogelijk ineen toestand was om daarmee in te stemmen.” De feiten werden bestempeld als “ernstig en onaanvaardbaar.” Een terechte kwalificatie.
Maar de straf? Geen. Geen gevangenisstraf, geen voorwaarden, geen vermelding op het strafblad. Het slachtoffer vroeg een schadevergoeding, maar krijgt slechts een derde. Ze vroeg een contactverbod, maar ook dat werd geweigerd. Waarom? Omdat de dader jong is, geen strafblad heeft, en — zo klonk het — “professioneel en privé een getalenteerd en geëngageerd persoon is.”
Opnieuw zien we hoe het profiel van de dader zwaarder lijkt te wegen dan de ernst van het misdrijf. De maatschappelijke boodschap die hiervan uitgaat, is gevaarlijk: ben je jong, langgeschoold en heb je potentieel, dan is verkrachting blijkbaar te relativeren.
De uitspraak roept onvermijdelijk herinneringen op aan de zaak van Brock Turner, de Amerikaanse student die een bewusteloze vrouw verkrachtte achter een vuilniscontainer. Hij kreeg zes maanden cel. Zijn vader protesteerde dat dit "een hoge prijs was voor 20 minuten actie in zijn meer dan twintig jaar durende leven.” De rechter hield rekening met Brock’s veelbelovende toekomst. Wat die“20 minuten” betekenden voor het verdere leven van het slachtoffer, Chanel Miller, leek van minder belang. Wat met haar beloftevolle toekomst?
Zij schreef later: “Je nam mijn waarde, mijn privacy, mijn energie, mijn tijd, mijn veiligheid, mijn intimiteit, mijn zelfvertrouwen, mijn eigen stem van me af, tot vandaag.” Haar volledige slachtofferverklaring is online beschikbaar — en het lezen meer dan waard. Ze stelt daarin terecht dat sociale klasse geen verzachtende omstandigheid mag zijn: “Het feit dat Brock een topsporter was aan een prestigieuze universiteit mag niet gezien worden als een recht op mildheid, maar als een kans om een krachtig cultureel signaal af te geven dat seksueel geweld strafbaar is, ongeacht sociale klasse.”
In Californië leidde de publieke verontwaardiging tot wetswijzigingen. Zo is sindsdien een gevangenisstraf verplicht voor wie een bewusteloos slachtoffer verkracht. De rechter werd uiteindelijk uit zijn ambt gezet.
In Leuven echter belandt zo’n misdrijf zelfs niet op het strafblad. Hoe kunnen we dat als samenleving aanvaarden?
Stel dat uw arts veroordeeld is voor dergelijke feiten, zou u dat niet graag weten? Zou u zich daar nog veilig voelen als patiënt? Zou u vertrouwen hebben in een ziekenhuis die mensen die verkrachten aannemen? Ik alleszins niet. Iemand die zich schuldig maakt aan seksueel geweld hoort niet thuis in een context waar mensen dagelijks over de vloer komen, in zeer kwetsbare situaties.
Tot slot, nog een suggestie aan de rechter: Wat u beschreef als “seksuele betrekkingen waarbij de vrouw onmogelijk kon instemmen,” heet in gewone mensentaal verkrachting. Het is duidelijk, ondubbelzinnig en zegt precies waar het over gaat. Van seksuele betrekkingen was hier hoegenaamd geen sprake.
