Een klein jaar geleden vroeg Furia de Vlaamse overheid op Internationale Vrouwendag om het armoedige statuut van poetspersoneel in de dienstenchequesector stevig op te poetsen. De laatste aflevering van Factcheckers van de VRT toont aan dat het slechte statuut niet het enige probleem is: discriminatie tiert na al die jarig nog steeds welig in een sector die voor 70 procent gesubsidieerd wordt met belastinggeld.
Furia vindt dit onaanvaardbaar en vraagt in de aanloop naar 8 maart wederom krachtdadige maatregelen in de dienstenchequesector, ditmaal om non-discriminatie en de rechten van de medewerk(st)ers te garanderen.
Furia was sinds het prille begin in 2004 bezorgd over de invoering van dienstencheques. We vreesden voor de systematische toeleiding van kortgeschoolde vrouwen naar deze ‘typische’ vrouwenjobs; fysiek zwaar werk tegen een laag loon zonder perspectief op opleiding of doorgroeimogelijkheden. We vreesden ervoor dat een lage kostprijs zou primeren op deftige lonen voor de werkneemsters. Al die ongerustheid was terecht.
Brede problematiek in de sector
Het gemiddeld inkomen van dienstenchequemedewerksters schuurt tegen de armoedegrens en er worden veel kortgeschoolde, en sterker nog ook veel hoog opgeleide vrouwen, naar de sector toegeleid zonder ander professioneel perspectief.
Het feit dat de sector voor ongeveer 98 procent uit vrouwen bestaat spreekt boekdelen.
Intussen blijkt ook nog eens dat anno 2025 een ruime meerderheid van de geteste dienstenchequebedrijven ingaat op discriminerende vragen van klanten. Welteverstaan, deze discriminerende vragen gaan uit van het eigen personeel. “Wenst u een collega die ‘autochtoon’ is en enkel Nederlands praat? Geen probleem. Ik regel het. Ik mag het alleen niet neerschrijven, want dan komen we in de problemen”.
Vandaag de dag kent discriminatie in de dienstenchequesector nog steeds een pandemische omvang
De eerder vastgestelde discriminatie en ander grensoverschrijdend gedrag door klanten laten we hier even buiten beeld. 10 jaar geleden al bracht Minderhedenforum aan het licht dat 70 procent van de bedrijven in de sector in ging op discriminerende vragen waarvan de positieve beantwoording verboden is. Vandaag de dag kent discriminatie in de dienstenchequesector nog steeds een pandemische omvang.
Til het stelsel naar de volwassenheid
Daarom vraagt Furia, net zoals het platform Praktijktesten Nu en de vakbonden, om krachtdadige maatregelen. De Vlaamse Sociale Inspectie moet het mandaat krijgen om zo snel mogelijk praktijktesten zoals mystery calls uit te voeren. Bedrijven die discrimineren moeten voelbaar gesanctioneerd worden met afschrikwekkende boetes of andere straffen.
Er gaat een gigantisch overheidsbudget om in de sector waar we allemaal aan bijdragen. Ook wie zich zo’n cheque niet kan permitteren. Non-discriminatie moet daarom een voorwaarde worden voor (de aanzienlijke) overheidssteun: in woord en in daad. Tegelijkertijd moeten bedrijven uit de sociale economie positief beloond worden voor hun aandacht voor opleiding en omkadering, in het bijzonder van personen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt.
Veel van de wantoestanden zijn ingegeven door winstbejag waarbij ethiek het moet afleggen tegen profijt
Voor Furia is dat de kern van de zaak aangezien veel van de wantoestanden zijn ingegeven door winstbejag waarbij ethiek het moet afleggen tegen profijt. Daarom wil Furia laten onderzoeken of poetswerk bij mensen thuis niet beter door de overheid of gemeenschap zelf kan worden georganiseerd op een waardige manier ten dienste van de maatschappij.
Dat is een voorwaarde om de emancipatorische beloften van de dienstencheques alsnog waar te maken en sluit aan bij Furia’s visie op collectieve zorg. De dienstenchequesector is een twintiger geworden. Het is dan ook hoogtijd om het stelsel eindelijk naar de volwassenheid te tillen!
